Một số trường hợp được miễn đăng ký hộ kinh doanh

 

Mẹ bán xôi, chú bán hột vịt lộn, em chạy Grab và câu chuyện không cần đăng ký hộ kinh doanh

Trong khi có người phải mở công ty, làm hồ sơ dày như sách giáo khoa để buôn bán, thì có những người chỉ cần gánh hàng rong, đôi dép lê và chút nắng đầu ngày là đã đủ cho một kế sinh nhai. Nhưng câu hỏi muôn thuở lại vang lên: “Có cần đăng ký hộ kinh doanh không?”

Câu trả lời, xin thưa, là “Không cần” – nếu bạn thuộc nhóm được Nhà nước gọi bằng cái tên rất mộc mạc nhưng đầy đủ: kinh doanh nhỏ lẻ, lưu động, thời vụ, hoặc có thu nhập thấp và không thuộc ngành nghề có điều kiện.

Cụ thể, theo quy định tại khoản hai, Điều bảy mươi chín của Nghị định số không một ban hành năm hai nghìn không trăm hai mươi mốt, những trường hợp sau đây không cần đăng ký hộ kinh doanh:

• Hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp, ngư nghiệp hoặc làm muối;

• Người bán hàng rong, bán quà vặt, buôn chuyến – kiểu sáng ở chợ huyện, chiều về chợ xã;

• Người kinh doanh lưu động, ví dụ như các xe bánh mì, xe cà phê take-away lừng lững khắp nẻo đường;

• Người kinh doanh thời vụ như mở quầy bánh chưng bánh tét vào dịp Tết hay bán lồng đèn trung thu;

• Người làm dịch vụ có thu nhập thấp, miễn sao không kinh doanh ngành nghề có điều kiện đặc biệt.

Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ là nơi đưa ra mức thu nhập nào thì được xem là “thấp”, nên mỗi nơi mỗi khác. Mẹ bán bún riêu ở Hà Nội và dì bán chè ở Bến Tre có thể được đánh giá bằng các tiêu chí thu nhập khác nhau, nhưng vẫn đều được quyền mưu sinh không cần đăng ký.

Bộ Tài chính mới đây cũng đã trình lên Chính phủ một bản Dự thảo Nghị định mới về đăng ký doanh nghiệp. Nếu được thông qua, Nghị định này sẽ thay thế quy định hiện hành và tiếp tục giữ nguyên các nhóm không cần đăng ký hộ kinh doanh như trên. Nghĩa là mẹ bạn, người đang bán bánh cam mỗi sáng ở đầu hẻm, vẫn có thể an tâm gánh hàng đi bán mà không cần lo lắng thủ tục hành chính.

Tuy nhiên, đừng tưởng ai cũng có quyền mở hộ kinh doanh.

Theo quy định tại Nghị định hiện hành, công dân Việt Nam có đủ năng lực hành vi dân sự thì được quyền thành lập hộ kinh doanh. Nhưng những ai thuộc các trường hợp sau sẽ bị “gạch tên” khỏi danh sách:

• Người chưa thành niên, hoặc đã trưởng thành mà năng lực hành vi dân sự bị hạn chế hay mất hẳn;

• Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc đang phải thi hành án tù;

• Người bị Tòa án cấm hành nghề hoặc những trường hợp bị pháp luật giới hạn quyền lập hộ kinh doanh.

Bên cạnh đó, mỗi cá nhân chỉ được phép đứng tên một hộ kinh doanh duy nhất trên phạm vi toàn quốc. Không thể vừa là bà chủ quán chè, vừa là ông chủ doanh nghiệp tư nhân, trừ phi được các thành viên hợp danh trong công ty đồng thuận. Tuy vậy, việc góp vốn hoặc mua cổ phần trong công ty thì vẫn được, miễn là đừng giành luôn phần… điều hành.

Và có tin vui: từ tháng Bảy năm sau, bạn có thể đăng ký hộ kinh doanh qua mạng.

Dự thảo mới của Bộ Tài chính đề xuất hình thức đăng ký hộ kinh doanh qua môi trường điện tử. Chỉ cần tài khoản định danh cá nhân, bạn có thể ngồi tại nhà, nhâm nhi ly cà phê sữa đá và… đăng ký mở hộ kinh doanh bằng vài cú click chuột. Đề xuất này nhằm giảm bớt thủ tục, tiết kiệm thời gian và chi phí – để người dân lo làm ăn chứ không phải chạy lòng vòng giữa các cửa sổ hành chính.

Tóm lại, nếu bạn đang loay hoay với câu hỏi "Mình có cần đăng ký hộ kinh doanh không?" thì hãy tự hỏi:

• Mình có bán hàng rong không?

• Mình có phải làm thời vụ không?

• Mình có thu nhập khiêm tốn và không dính đến ngành nghề đặc biệt không?

Nếu ba lần “Có”, xin chúc mừng – bạn chính là minh chứng sống động cho tinh thần kinh doanh linh hoạt của người Việt Nam mà không cần thủ tục rườm rà.

---

Nguồn: Bộ Tài chính, Nghị định số không một năm hai nghìn không trăm hai mươi mốt/Nghị định Chính phủ về đăng ký doanh nghiệp, theo trích dẫn của báo Tuổi Trẻ, VnExpress và Báo Pháp Luật Việt Nam.