Bộ trưởng Y tế: 'Người dân hoang mang không biết đâu là hàng giả, hàng thật'

Sáng nay, giữa không khí nghiêm trang của một hội nghị trực tuyến toàn quốc về phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong lĩnh vực y tế, người nghe bỗng chốc lặng đi khi lời chia sẻ đầy xúc động của Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan vang lên như một hồi chuông cảnh tỉnh: “Người dân hoang mang không biết đâu là hàng giả, đâu là hàng thật”.

Một câu nói ngắn thôi, nhưng chứa đựng bao nỗi lo, bao sự ám ảnh về những lọ thuốc, những hộp thực phẩm chức năng đang được bày bán khắp nơi – từ những hiệu thuốc nhỏ ven đường cho tới những nhà thuốc lớn trong bệnh viện tuyến trung ương. Giữa một rừng sản phẩm hào nhoáng, chỉ có người bệnh là không được quyền nghi ngờ. Họ chỉ biết tin. Tin vào nơi bán. Tin vào người bán. Và tin vào may mắn của mình.

Nhưng làm sao mà họ biết được? Biết đâu là hàng chính hãng được kiểm định nghiêm ngặt, đâu là hàng nhái được sản xuất thủ công trong xưởng tối tăm, không có điều kiện bảo quản, không có quy trình kiểm soát chất lượng. Họ không có công cụ, không có kiến thức chuyên môn để phân biệt từng dòng chữ nhỏ, từng mã số mờ in trên hộp sản phẩm. Họ chỉ biết tin.

Thời gian qua, liên tiếp nhiều vụ án bị phanh phui, nhiều đường dây sản xuất, phân phối thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thậm chí là thuốc điều trị bị phát hiện làm giả tinh vi. Có những vụ việc khiến cả xã hội bàng hoàng khi chính cán bộ ngành y tế bị cáo buộc tiếp tay, làm ngơ, hoặc thậm chí hưởng lợi từ sự mập mờ ấy. Những con số lạnh lùng được công bố – hàng nghìn vụ vi phạm, hàng nghìn tỷ đồng tiền phạt – không thể nào diễn tả hết được mức độ tổn thương của người bệnh, của người dân lương thiện.

Trong cuộc họp ngày hôm nay, Bộ trưởng Đào Hồng Lan thẳng thắn thừa nhận: “Công tác hậu kiểm tại các địa phương còn lỏng lẻo. Nhiều nơi chưa kịp thời phát hiện, chưa mạnh tay xử lý các hành vi vi phạm.” Có thể thấy rõ, sự thiếu đồng bộ trong quản lý và giám sát đang tạo ra những kẽ hở nghiêm trọng – nơi mà hàng giả dễ dàng len lỏi, tồn tại và phát triển.

Nhưng không dừng lại ở việc chỉ ra hạn chế, Bộ Y tế cũng đã và đang từng bước hành động. Hai nghị định mới đang được hoàn thiện để phân định rõ thẩm quyền và trách nhiệm quản lý. Các địa phương được trao quyền, đồng thời cũng được trao trách nhiệm lớn hơn. Việc cấp phép, giám sát, kiểm tra sản phẩm giờ đây không còn là nhiệm vụ riêng của Trung ương, mà là sự phối hợp liên ngành, liên cấp – từ cấp xã, cấp huyện, đến cấp tỉnh.

Bộ trưởng yêu cầu cần siết chặt hơn việc quản lý hoạt động quảng cáo, công bố, lưu hành sản phẩm, nhất là trên các sàn thương mại điện tử – nơi nhiều người dân hiện nay mua thực phẩm chức năng theo quảng cáo, theo lời giới thiệu không được kiểm chứng. Những viên nang nhỏ ấy, đôi khi không chỉ là “thực phẩm bảo vệ sức khỏe”, mà là niềm hy vọng cuối cùng trong hành trình điều trị bệnh tật của một người cha, một người mẹ, một người con.

Người đứng đầu ngành y tế cũng tha thiết kêu gọi: “Chúng ta cần đẩy mạnh truyền thông, để người dân biết cách phân biệt sản phẩm thật – giả, để các đơn vị sản xuất, kinh doanh tự nâng cao nhận thức và đạo đức nghề nghiệp.” Đó không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng, mà còn là lương tâm của cả một ngành đang giữ sinh mệnh của hàng triệu con người.

Bên cạnh Bộ Y tế, Chính phủ cũng đã có hành động cứng rắn. Trong cuộc họp ngày mười bốn tháng Năm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo mở đợt cao điểm truy quét hàng lậu, hàng giả trên toàn quốc. Một tổ công tác đặc biệt do Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn làm tổ trưởng được thành lập. Các tỉnh, thành phố cũng lập tổ công tác riêng – đứng đầu là Chủ tịch Ủy ban nhân dân – để quyết liệt xử lý, không để tình trạng gian lận thương mại kéo dài thêm.

Từ đầu năm tới nay, đã có hơn ba mươi tư nghìn vụ vi phạm bị xử lý. Trong đó, có hơn một nghìn một trăm vụ liên quan trực tiếp tới việc sản xuất, kinh doanh hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Số tiền xử phạt, truy thu lên tới gần bốn nghìn chín trăm tỷ đồng – con số lớn, nhưng chưa thể đo đếm được thiệt hại về sức khỏe, tinh thần và niềm tin mà người dân đã mất đi trong suốt thời gian qua.

Cuộc chiến này không dễ. Nó dài, phức tạp và không có lối tắt. Nhưng như lời khẳng định đầy quyết tâm của Bộ trưởng Đào Hồng Lan: “Bộ Y tế cam kết hành động quyết liệt, đồng bộ và liên tục để bảo vệ sức khỏe nhân dân, quyền lợi người tiêu dùng và sự phát triển lành mạnh của ngành y tế.”

Giữa những dòng chia sẻ ấy, người ta thấy một niềm hy vọng, rằng rồi đây, mỗi viên thuốc mà người dân cầm trên tay, mỗi lọ thực phẩm chức năng mà họ uống vào mỗi sáng sẽ không còn là sự đánh cược. Rằng ngành y tế sẽ không quay lưng lại với họ. Và rằng, dù cuộc chiến còn gian nan, nhưng chúng ta không đơn độc trong hành trình giành lại sự tử tế, minh bạch cho ngành chăm sóc sức khỏe.

Nguồn: VTC News – Bài viết “Bộ trưởng Y tế: ‘Người dân hoang mang không biết đâu là hàng giả, hàng thật’”, đăng ngày hai mươi ba tháng Năm năm hai nghìn hai mươi lăm, lúc mười một giờ mười lăm phút sáng (giờ Việt Nam).