Đây là lý do tại sao sự bùng nổ giữa Ấn Độ và Pakistan về vấn đề Kashmir

Chuyện ở Kashmir những ngày này như một khúc ca xưa cũ bỗng nhiên trỗi dậy, nhưng lần này, âm thanh nghe nặng trĩu âu lo hơn cả tiếng trống trận. Vụ tấn công đau lòng vào nhóm du khách chủ yếu là người Ấn Độ mới đây đã thổi bùng những đốm lửa âm ỉ giữa hai người hàng xóm vốn chẳng mấy khi yên bình: Ấn Độ và Pakistan.

New Delhi, như một người mẹ mất con, đau đớn và giận dữ, đã chỉ thẳng ngón tay về phía Islamabad, cáo buộc vụ thảm sát kia có “bàn tay lạ” can dự từ bên kia biên giới. Trong khi đó, Pakistan cương quyết phủ nhận, khẳng định mình vô tội như một chú mèo con giữa đám gàu bụi chiến sự. Nhưng, như bao câu chuyện dở dang khác ở vùng đất tranh chấp Kashmir, lời qua tiếng lại đã nhanh chóng biến thành những hành động cụ thể: hai bên thi nhau trả đũa bằng cách siết chặt lệnh trừng phạt ngoại giao và thương mại, khiến bầu không khí giữa hai nước đặc quánh như sương mù trên đỉnh Himalaya.

Dưới áp lực từ chính người dân trong nước, Ấn Độ bắt đầu úp mở chuyện sẽ có hành động quân sự hạn chế để “dằn mặt” Pakistan. Còn phía bên kia, Islamabad cũng không kém phần gay gắt, tuyên bố nếu bị động chạm, họ sẽ lập tức đáp trả. Một cú vung tay bất cẩn lúc này cũng có thể làm tràn ly, khơi mào cho một cuộc chiến tranh nóng bỏng, nguy hiểm hơn cả nắng tháng Sáu ở Thung lũng Kashmir.

Thật ra, những người già ở vùng biên giới đã từng nhiều lần nếm trải cảm giác ấy. Họ vẫn còn nhớ, năm một nghìn chín trăm sáu mươi lăm, rồi năm một nghìn chín trăm bảy mươi mốt, những cuộc chiến tranh lớn đã nhuộm đỏ dòng suối quê hương. Kể từ năm một nghìn chín trăm bảy mươi tư, khi Ấn Độ tiến hành thử nghiệm hạt nhân đầu tiên, rồi đến lượt Pakistan vào năm một nghìn chín trăm chín mươi tám, tình hình chẳng bao giờ còn đơn giản chỉ là đạn súng hay lưỡi lê nữa. Hai quốc gia, như hai tay kiếm thủ, nay mỗi người đều đã giấu trong tay mình một vũ khí hủy diệt, chỉ chờ đối phương sơ sẩy.

Mặc dù năm hai nghìn hai mươi mốt, hai nước đã gia hạn thỏa thuận ngừng bắn ở khu vực biên giới, để những người nông dân Kashmir có thể yên tâm gieo trồng và trẻ nhỏ được học hành trong bình yên, nhưng những tiếng súng vừa mới lại rền vang hôm thứ Năm qua, như những giọt mưa đầu mùa báo hiệu cơn bão sắp đến.

Điều khiến thế giới không thể ngồi yên chính là việc Kashmir không chỉ là cuộc tranh giành giữa hai nước. Nơi này giống như một ngã ba hạt nhân của thế giới. Trung Quốc, người bạn thân thiết của Pakistan, cũng đang nắm trong tay một phần của vùng đất Kashmir. Bắc Kinh, vốn đã có những cuộc va chạm căng thẳng với Ấn Độ ở dãy Himalaya vào năm hai nghìn hai mươi, chắc chắn không thể khoanh tay đứng nhìn nếu tình hình vượt ra khỏi tầm kiểm soát.

Trong khi đó, Hoa Kỳ - người bạn lâu năm của Ấn Độ, cũng đã luôn có mặt phía sau hậu trường, như một người nhạc trưởng thầm lặng, can thiệp kịp thời mỗi khi tiếng trống trận vang lên quá lớn, như từng làm vào năm một nghìn chín trăm chín mươi chín trong cuộc giao tranh ở Kargil.

Thế giới còn có một lý do khác để thấp thỏm: nước. Để trả đũa vụ thảm sát, Ấn Độ đã đình chỉ một hiệp ước quan trọng về dòng chảy nước sông sang Pakistan. Với đất nước Pakistan đang oằn mình trong nạn hạn hán, việc Ấn Độ chặn dòng sông chẳng khác nào cắt đứt mạch sống, và Islamabad đã không ngần ngại gọi đó là một "hành động chiến tranh". Tranh chấp không còn dừng lại ở lãnh thổ hay danh dự, mà đã chạm thẳng vào bữa ăn và sự sống của hàng triệu người dân.

Thế giới, dù đang mải mê với những bản tin dồn dập về những nơi khác, cũng không thể làm ngơ. Các nhóm nhân quyền, kể cả Liên Hợp Quốc, đã nhiều lần lên tiếng về tình trạng vi phạm nhân quyền ở Kashmir, nơi những thường dân vô tội đã trở thành nạn nhân của những cuộc xung đột không hồi kết.

Thật đau lòng khi thấy vùng đất tuyệt đẹp ấy - nơi có những thung lũng đầy hoa nghệ tây và những dòng suối trong vắt như pha lê - lại chìm đắm trong nỗi buồn chiến tranh, hận thù và nước mắt.

Có lẽ, trong những đêm trăng tròn bên dãy Pir Panjal, người dân Kashmir vẫn thầm ước một ngày nào đó, họ sẽ được sống trong một miền đất không còn tiếng súng, không còn những trò chơi quyền lực lạnh lùng. Chỉ có tiếng trẻ con nô đùa bên dòng suối, và những cánh đồng lúa mì vàng ươm dưới nắng bình yên.