Apple tăng tốc rời Trung Quốc, Việt Nam trở thành ‘công xưởng’ mới của AirPods, iPad, MacBook

 

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu liên tục biến động và những áp lực ngày càng tăng từ chính sách thuế quan của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc, Apple – một trong những tập đoàn công nghệ lớn nhất thế giới – đang tăng tốc mạnh mẽ trong việc tái cơ cấu hoạt động sản xuất, từng bước dịch chuyển khỏi Trung Quốc. Việt Nam, với vị trí chiến lược, chính sách thương mại cởi mở và năng lực sản xuất ngày càng lớn mạnh, đang nổi lên như một điểm đến lý tưởng trong chiến lược toàn cầu hóa mới của Apple.

Không còn xa lạ với người tiêu dùng toàn cầu, Apple mỗi năm bán ra hàng trăm triệu thiết bị, từ iPhone, iPad, MacBook đến AirPods và Apple Watch. Mặc dù dòng chữ "Sản xuất tại Trung Quốc" vẫn in trên hầu hết các thiết bị này, thực tế cho thấy việc sản xuất một chiếc iPhone là kết quả của một chuỗi giá trị toàn cầu phức tạp, trải dài từ Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan (Trung Quốc) cho tới Đông Nam Á.

Các linh kiện quan trọng như màn hình được sản xuất tại Hàn Quốc, bộ nhớ từ Nhật Bản, chip xử lý thiết kế tại California nhưng được sản xuất tại Đài Loan. Ngay cả những vật liệu cơ bản như coban – nguyên liệu cho pin lithium – cũng được Apple chủ động tìm kiếm tận nguồn khai thác ở nhiều quốc gia châu Phi. Khi tất cả linh kiện đã sẵn sàng, công đoạn lắp ráp cuối cùng diễn ra, trước đây gần như tập trung tuyệt đối tại Trung Quốc, trong các nhà máy khổng lồ như Foxconn Trịnh Châu, nơi mỗi ngày có thể xuất xưởng hàng nửa triệu chiếc điện thoại.

Tuy nhiên, các biến động thương mại toàn cầu, nhất là căng thẳng Mỹ - Trung, đã buộc Apple phải thay đổi chiến lược. Từ năm hai nghìn hai mươi, Việt Nam bắt đầu trở thành điểm đến được Apple lựa chọn để đa dạng hóa sản xuất, ban đầu với các sản phẩm như tai nghe AirPods, sau đó mở rộng sang iPad, MacBook và cả Apple Watch.

Hiện nay, Apple đã có tới mười một nhà máy sản xuất tại Việt Nam. Các đối tác lớn của Apple như Foxconn, Pegatron và Luxshare đều đang đẩy mạnh mở rộng quy mô. Đáng chú ý, Foxconn đã đầu tư dự án trị giá hơn hai trăm bảy mươi triệu đô la Mỹ tại tỉnh Bắc Giang, với năng lực sản xuất lên đến tám triệu thiết bị mỗi năm. Còn Luxshare, vào năm hai nghìn hai mươi tư, đã công bố xây dựng nhà máy mới sản xuất đồng hồ Apple Watch tại khu công nghiệp ở Việt Nam, với tổng vốn đầu tư khoảng một trăm năm mươi triệu đô la và quy mô nhân sự lên tới hai mươi hai nghìn lao động.

Việt Nam được Apple lựa chọn không chỉ vì chi phí lao động cạnh tranh, mà còn bởi vị trí địa lý gần gũi với các trung tâm cung ứng lớn tại châu Á như Trung Quốc, Đài Loan và Nhật Bản. Hơn nữa, Việt Nam là thành viên của nhiều hiệp định thương mại tự do, điều này giúp Apple thuận lợi hơn trong việc xuất khẩu sản phẩm tới nhiều thị trường lớn mà không phải lo ngại rào cản thuế quan.

Trong chuyến thăm Việt Nam năm hai nghìn hai mươi tư, Tổng giám đốc điều hành Apple, ông Tim Cook, đã tuyên bố sẽ tiếp tục đẩy mạnh đầu tư vào thị trường này, nâng tổng giá trị đầu tư của Apple tại Việt Nam lên hơn mười lăm tỷ đô la Mỹ kể từ khi đặt nền móng tại đây. Điều này cho thấy tầm nhìn chiến lược dài hạn của Apple với Việt Nam không chỉ là trung tâm sản xuất, mà còn là điểm tựa trong kế hoạch phát triển bền vững và đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu.

Theo báo cáo mới nhất từ ngân hàng đầu tư JPMorgan, tốc độ dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc của Apple đang diễn ra nhanh hơn dự kiến. Dự kiến đến năm hai nghìn hai mươi lăm, khoảng một phần tư sản lượng iPhone sẽ được lắp ráp tại Ấn Độ, trong khi hơn sáu mươi phần trăm sản lượng tai nghe AirPods sẽ được sản xuất tại Việt Nam. Các dòng sản phẩm khác như iPad, MacBook và Apple Watch cũng đang trong quá trình chuyển dịch, với kế hoạch lắp ráp tại Việt Nam và Ấn Độ trong tương lai gần.

Đặc biệt, Apple đã đưa ra quyết định mang tính biểu tượng: toàn bộ dòng iPhone mười sáu, bao gồm cả các phiên bản cao cấp Pro, sẽ được sản xuất tại Ấn Độ. Quyết định này không chỉ nhằm tránh phụ thuộc quá lớn vào Trung Quốc, mà còn để thích ứng với những bất ổn địa chính trị đang lan rộng trên toàn cầu.

Việt Nam đang chứng kiến một cơ hội lịch sử để vươn lên thành một mắt xích chiến lược trong chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Việc Apple – một trong những biểu tượng công nghệ toàn cầu – đặt niềm tin vào Việt Nam, không chỉ đem lại giá trị kinh tế mà còn khẳng định vị thế của Việt Nam trên bản đồ sản xuất công nghệ cao thế giới. Đây cũng là minh chứng cho sức hấp dẫn ngày càng lớn của môi trường đầu tư tại Việt Nam, trong thời đại mà linh hoạt, bền vững và an toàn chuỗi cung ứng là những yếu tố sống còn.